Karabük Üniversitesi Dünya Uygarlık Tarihine Işık Tutuyor

Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanılan antik kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığının “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş'ın başkanlığında yürütülen 2024 yılı kazı ve restorasyon çalışmaları sona erdi.

Yapı kalıntılarının tabanında, birçok hayvanın tasvir edildiği mozaiklerle ünlendiği için "Karadeniz'in Zeugması" şeklinde adlandırılan antik kentte şimdiye kadar; iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, anıtsal kaya mezarları, bir villa, iç kale, nekropol alanları, su sarnıçları, depo yapıları, yer altı kaya yerleşkesi, açık hava tapınım nişi, dış kent suru, basamaklı altarlar diğer anıtsal binalar ile bazı kült alanları bulundu.

2024 yılındaki kazılarda son olarak, milattan sonra 5. yüzyıla ait “bronz filtre” gün yüzüne çıkarıldı.

Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, bronz filtrenin antik dönemde içecekleri süzmek ve daha konforlu bir içim sağlamak için kullanıldığını söyledi. Çelikbaş, “Bronz filtre, içeceğin içerisinde kalan iri tanelerden ve posasından sıvıyı ayrıştırmaya yarayan teknolojik bir alet. Yaklaşık 9.2 santimetre uzunluğunda, konik formda ve üzerinde taşıma halkası bulunan bu objeyi antik döndemde insanların bir sefer kullanmadığını anlıyoruz. Kullanıldıktan sonra da temizlenerek muhafaza altına alındığını ve defalarca kullanıldığını bize bu taşıma halkası göstermekte. Konik şeklindeki bu bronz objenin üzerinde delikler var ve bu delikler de filtre görevini gerçekleştirmekteydi.” diye konuştu. 

Araştırmalar, 5. yüzyılda Hadrianopolis’te tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğunu ortaya koydu. Nar, elma, üzüm gibi meyvelerin yanı sıra buğday ve arpa gibi hububatın yetiştirildiği bu bölgede, meyve suları ve diğer içeceklerin tüketildiği düşünülüyor. Çelikbaş, “Bu içecekleri içerken insanların saz, kamış gibi bitkisel malzemelerden elde ettikleri pipetlerin ucuna bu filtreyi takıp içeceklerin hem süzülmesini hem de konforlu içilmesini sağladığını görmekteyiz.” dedi. 

Karabük Üniversitesi, Hadrianopolis kazılarında elde edilen bulgularla arkeoloji dünyasına önemli katkılar sağlamaya devam ediyor. Doç. Dr. Çelikbaş, bronz filtrenin hem dönemin teknolojisini hem de sağlıklı yaşam anlayışını yansıttığını vurgulayarak insanlık tarihine ışık tuttuğunu söyledi. 

Hadrianopolis’teki kazılar, geçmişin kültürel mirasını gün yüzüne çıkararak hem akademik dünyaya hem de topluma değer katıyor.